Archive for the ‘ÖZLÜ SÖZLER – KISSADAN / 8’ Category

KISSADAN / 8

Çarşamba, Mart 2nd, 2022

İSKENDER LAHDİ VE OSMAN HAMDİ BEY

İskender Lahdi, aslında M.Ö 4. yüzyılda yaşamış, Sidon kralı Abdalonymos‘a ait olduğu düşünülmektedir. Lahdin üzerinde, İskender’in Perslerle yaptığı savaşlara ilişkin rölyefler bulunduğu için, “İSKENDER LAHDİ” adıyla tanımlanmıştır.

1887 yılında, Osman Hamdi Bey başkanlığında yapılan, Sayda’daki (Sidon – Lübnan) arkeolojik kazılarda bulunmuştur. İstanbul Arkeoloji Müzesinde sergilenen, en önemli eser olarak kabul edilmektedir. Eser, İstanbul’a getirildiğinde sergilenebileceği tek müze vardır, o da Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Çinili Köşk Müzesi (1472). Osman Hamdi Bey buraya, müze müdürü olarak atanır (1881). İlk işi, restorasyondan geçirdiği köşkü, çini ve seramiklerin sergilendiği bir müze olarak yeniden ziyarete açmak olur. Bunun dışında tarihi eserlerin sergileneceği bir müze olmadığından, mimar Alexandre Vallaury’e “İstanbul Arkeoloji Müzesi”ni yaptırıp, 13.06.1891 tarihinde ziyarete açar.

II.Abdülhamit, Osman Hamdi Beyin binbir güçlükle İstanbul’a getirdiği lahdi, II.Wilhelm’e dostluk hediyesi olarak vermeye kalkınca, Osman Hamdi Bey, kendisini Galata Kulesinden atacağını söyleyerek kıyameti koparır. Hamdi Beyin ikna edilemeyeceğinin anlaşılmasıyla, lahdin verilmesinden vazgeçilir. Hamdi Beyin, Sultan karşısında bile böylesine bir yaptırım gücünün olması, ne kadar önemli bir şahsiyet olduğunu göstermektedir.

Lahit, o vakitler Osmanlıya bağlı olan Lübnan’daki Sayda’dan, İstanbul’a gemi yoluyla getirilecektir. Ancak kaptanlar, “bu yük ağır, gemiyi batırır” diyerek taşımayı reddederler. Bunun üzerine Hamdi bey, Lahdin üzerine çıkıp, kendisini zincirle bağlar. Bütün çabalara rağmen vazgeçiremezler. En sonunda taşımayı kabul edip, zorlu bir yolculukla İstanbul’a getirilir. Maalesef bu eser de mezar soyguncularının hışmına uğrar. Taş heykellerin ellerinde tuttuğu, gümüş ve altın silahlar çalınmıştır. Buna rağmen, insanı huşu içinde bırakan olağanüstü bir eserdir.

Osman Hamdi Bey (30.12.1842 – 24..02.1910) ilk Türk arkeoloğu, ilk modern müzecisi, ressam ve Kadıköy’ün de ilk belediye başkanıdır. Sakız adasından ufak yaşta evlatlık olarak gelen, Rum asıllı Osmanlı sadrazamlarından İbrahim Ethem Paşa’nın oğludur.

Bağdat’ta ilk arkeolojik çalışmasını yaptıktan sonra gerekli yasanın çıkarılmasını sağlayarak, modern arkeoloji biliminin Osmanlıdaki temellerini atmıştır. En önemli kazısı, İskender Lahdini bulduğu (1887-88) Lübnan kazılarıdır.

Sanayi-i Nefise Mekteb-i Ali’sinin (1883) kurucusudur. Günümüzde halen Mimar Sinan Üniversitesine bağlı “Güzel Sanatlar Fakültesi” olarak hizmet vermektedir.

Türk resminde, ilk figürlü kompozisyon kullanan ressamdır. En tanınan eserleri, “Kaplumbağa Terbiyecisi” ve “Silah Taciri”dir.

TÜRKÇE

“En çok sevdiğim ve hayran olduğum dil, Türkçedir. Türkçeyi öğrendiğimde 22 dil biliyordum, şu an da 50 civarında dil öğrendim ve benim cevabım hep aynı. Çok farklı sistemlere sahip diller öğrendikten sonra, hala en çok hayran kaldığım dil, yapısı en mantıklı, matematiksel bulduğum dil, Türkçedir.” Pof.Dr. JOHAN VANDEWALLE

“Türkçeyi söyleyip yazmak için en ufak bir istek beslememiş olsa dahi bir Türkçe grameri okumak bile gerçek bir zevktir. Kiplerdeki hünerli tarz, bütün çekimlerde egemen olan kurallara uygunluk, yapımlarda baştan başa görülen saydamlık, dilde pırıldayan insan zekasının harika kudretini duyanlar, hayrete düşmekten geri kalmaz. Bu öyle bir gramerdir ki, bir billur içinde bal peteklerinin oluşunu nasıl seyredebilirsek, onda da düşüncenin iç oluşlarını öyle seyredebiliriz…Türk dilinin gramer kuralları o kadar düzenli, o kadar kusursuzdur ki, bu dilin, dil bilginlerinden oluşmuş bir kurul, bir akademi tarafından bilinçle yapılmış bir dil sanmak olasıdır.” MAX MÜLLER (Science of the Langnage)

“Bir çok yabancı dil bilirim. Bu diller arasında Türkçe, öyle farklı bir dildir ki, yüz yüksek matematik profösörü bir araya gelerek Türkçeyi yaratmışlar sanki…Bir kökten bir düzine sözcük üretiliyor. Ses uyumuna göre anlam değişiyor. Türkçe öyle bir dildir ki, başlı başına bir duygu, düşünce, mantık ve felsefe dilidir. Prof. Dr. DAVİD CUTHELL

PROFÖSÖR, OSMAN GÜREL HOCANIN ARDINDAN

Osman hocayla iki binli yılların hemen başında Datça’da tanıştık. Aynı pansiyonda kalıyorduk. Kendisi onbeş yıldır bu pansiyona geliyormuş. Tüm pansiyon çalışanlarıyla adeta akraba olmuş, herkes tarafından çok sevilen ve sayılan birisiydi. Önceleri eşiyle geliyormuş ancak kendisinin kabullenemediği olaylar neticesinde eşinden boşanmış. Eski eşinden söz açıldığında her seferinde ses tonu yükselip, öfkeleniyordu.

“Hocam çok alkol alıyorsunuz, sağlığınızı bozmasın!” dediğimde, “bu sefer böyle, sadece tatil döneminde” demişti.

Osman hocayla tanışmadan önce, gazetede yazdığı birkaç makalesini iyi hatırlıyordum, dostluğumuz için iyi bir başlangıç olmuştu. Hocanın nerdeyse her konuda birikimi ve olağanüstü etkileyici bir konuşma tarzı vardı. Konuşmaya başladığında giderek artan bir kalabalık eşliğinde zamanın nasıl geçtiğini anlamadığınız keyifli dakikalar başlıyordu.

Bir gün Emre Kongar’dan bahsederken, “ne zaman karşılaşsak, Emre bey yukardan kesecek ya bastıra bastıra; sizi bir yerden gözüm ısırıyor ama nerden?” dedikten sonra kahkahayı patlatıyordu.

O yaz kısa ama samimi dostluğumuzu unutmamış, imzalı birkaç kitabını posta ile göndermişti.

 Gönül dostu sevgili hocam, nurlar içinde yatın.

FREUD’U KURTARMAK (ANDREW NAGORSKY’ den mini özet)

Nazilerin Avusturya’yı işgali ile Psikanaliz biliminin kurucusu ve aynı zamanda yahudi olan Sigmund Freud (1856-1939), Goethe’den gelen bir ulusun, bu denli kötüye gidemeyeceğine inanarak büyük bir yanılgıya düşmüştür.

Bu yanılgı ona ve 24 kişilik kalabalık ailesine çok pahalıya malolacakken dostları, ABD Viyana Başkonsolosu John Wiley, 1939 da ağız kanserinden ölümüne kadar, onu Viyana’da zor koşullarda bile terk etmeyen kişisel doktoru Max Schur, Freud’un toplam mal varlığının dörtte biri olan uçuş vergisini ödemeyi kabul eden Napoleon Bonaparte’ın yeğeni de olan, kendisine “orgazm tedavisi” uyguladığı ve platonik aşkı prenses Marie Bonaparte ve daha bir çok kişinin yardımıyla 1938 yılında İngiltere’ye göç etmeleri sağlanmıştır.

Freud, ailesi ve çok sevdiği köpeği Lün ile önce Paris’e oradan da Londra’ya geçerek özgürlüğüne yeniden kavuşabildi. Ne yazık ki, dört küçük kız kardeşi yakalanarak toplama kamplarına götürülmüş ve katledilmişlerdir.

KURAN TİLAVETİ VE FRANSIZ SEFİR

Fransız sefiri bir camide kuran tilaveti dinler, çok duygulanır ve “mollaya 40 altın verin” der. Sefir bir başka zaman yine kuran tilaveti dinler ancak imam da ne ses vardır ne makam. Sefir, “buna 80 altın verin” der. Yanındakiler, “ekselansları geçen sefer 40 altın vermiştiniz” deyince sefir, “o beni dinimden çıkarıyordu bu geri döndürdü” yanıtını verir.

MUSSOLİNİ ANTALYA’YI İSTİYOR

1930’lu yıllar… İtalya devlet başkanı faşist Mussolini’dir. Bir harita yayınlar. Anamur burnundan kuzeye doğru, Konya ve batıya doğru Isparta ve Aydın illerini kapsayan bir haritadır bu. Sürekli demeç verir. “Bu haritada gösterilen yerler İtalyanlarındır. Gidecek ve oraları alacağım” der.

1934 yılına gelindiğinde, Mussolini iyice şımarmış, Antalya’nın İtalyanlara verilmesi gerektiğini söyleyerek tehditler savurmaya başlamıştır. Ayrıca İtalyan öğrencilerini, Roma’daki Türk Elçiliği önünde “Antalya’yı istiyoruz” diye avaz avaz bağırttırıyordu.

Atatürk, o günlerde İtalyan Büyükelçisinin Ankara Palas’ta yemekte olduğunu duyunca, onun yanındaki masayı kendisine hazırlamalarını söyler ve yanyana geldiklerinde:

“Antalya’yı istiyormuşsunuz. Antalya, bizim İtalya’daki elçimizin cebinde değil ki, çıkarıp size versin. Antalya buradadır, Anadolu’da? Niçin gelip almıyorsunuz? Ekselans Duçe’ye (Mussolini) bir teklifim var, ordusunu göndersin, kazanırsa Antalya onun olur.”
Büyükelçi:
“Bu bir savaş ilanı mı ekselans?” diye sorar, Atatürk:

“Hayır, ben burada herhangi bir vatandaş gibi konuşuyorum. Türkiye adına savaş ilanına sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi yetkilidir. Ama şunu da hatırlatayım, Büyük Millet Meclisi, zamanı gelince, benim gibi basit yurttaşların duygularını da göz önüne alır.”

Büyükelçi yemeğini bitirip, tek kelime söylemeden ayrılır.

Mussolini’nin hala aynı saçmalıklara devam ettiği görülmekte idi. Sanki, Atatürk’ün o sözlerine cevap vermek istiyormuşçasına, Rodos Adasına asker yığmaya başlar.

Birkaç ay sonra da İtalyan Büyükelçisi, randevu talep edip gelir. Büyükelçiyi günlük kıyafetleriyle karşılayan Atatürk:

“Bana on dakika müsaade etmenizi rica ediyorum”, diyerek yandaki odaya geçip mareşal üniformasını ve çizmelerini giymiş olarak elçinin yanına döner:
“Buyurun, şimdi sizi dinliyorum” der.

Büyükelçi, afallamış gözlerle Atatürk’e:

“ Ekselanslarına, Duçe’nin selamlarını ve iyi dileklerini takdim etmek için rahatsız etmiştim” der ve müsaade isteyip çıkar.
Ertesi gün Mussolini, Rodos’daki askerlerini geri çekmiş, bir daha da Antalya’nın adını ağzına almamıştır.