Posts Tagged ‘Anaximenes’

MİLET OKULU

Salı, Haziran 2nd, 2009

    FELSEFE NOTLARI

 

 

          İLKÇAĞ YUNAN FELSEFESİ

 

                        

         TABİAT FELSEFESİ

 

              MİLET OKULU:

Bu okul filozoflarının uğraştığı temel problem; ‘evrenin ana maddesi(arkhesi) nedir?’

 

THALES (İ.Ö 640-548/545) :

 

Thales’e göre evrenin ana maddesi ‘su’ dur. Thales bu yargıya, her şeyin yaradılışında nemlilik görmesiyle varıyor. Canlı madde ile cansız madde arasında

bir ayrım yapmıyor. Her şeyde bir canlılık görüyor.

– Bütün hayvanların tohumu nemlidir.

– Besinleri nemlidir.

– Bitkiler nemli ortamda yetişir.

– Güneş ve yıldızların ateşi nemden oluşur.

Thales, evrendeki cisimleri ve olayları önce gözleyip inceliyor daha sonra akıl ve mantık yoluyla bunları genel bir ilkeye bağlıyor ve bu ilkeyle de açıklıyordu.

Bu çabasından ötürü Thales, felsefe tarihinin ilk tabiat filozofu olarak en başta yer aldı.

 

ANAXİMANDROS (İ.Ö 610/611-540/546) :

 

Her şeyin başı ölümsüzdür ve yok edilemez ‘Apeiron’ dur. Apeiron; sınırsız olup, her şeyi içine alır ve yönetir. Anamadde, sınırsız ve sonsuz bir yaratıcılık gösteriyor; bu nedenle kendisinin de sınırsız ve sonsuz olması gerekmekteydi. Her şey ondan doğar, gelişir ve ona döner. Ne olduğu tasavvur edilemez.

 Anaximandros’a göre ‘su’ sınırlıdır. Örneğin, katı bir cisim suya ya da su katı bir cisme dönüşmektedir. Oysa anamaddenin sınırsız olması gerekmektedir.

 Anaximandros’ta çeşitli somut cisimlerin; soyut, sınırsız ve sonsuz bir varlık kavramıyla açıklandığını görüyoruz. Bu kavramsal açıklama, felsefi düşüncenin ilerlemesi yönünde ileri atılmış bir adımdır.

 

ANAXİMENES (İ.Ö 585-525) :

 

Sınırsız olmasını gerekçe göstererek arkhe ‘hava’dır diyor. Oluşu ise havanın sıklığı ve seyrekliği ile açıklıyor. Anaximenes, felsefi düşüncenin gelişmesine iki şekilde katkıda bulunmuştur:

 1.Anaximenes’in ‘ruh’ kavramını ilk olarak ortaya atmasıdır. Filozof, bir hava (soluk) olarak gördüğü ruhun, canlı bir şey olduğunu düşünmüş ve böylece onun bedeni dağılmaktan ve cansız bir madde haline gelmekten kurtardığını, etkileyici ve düzenleyici bir ilke olduğunu söylemiştir.

2.Anamaddenin nasıl değişikliğe uğradığı ve birçok varlığı nasıl meydana getirdiği sorunu üzerinde durmaktadır. Filozof, havanın çeşitli şekillerde yoğunlaşması ve gevşemesi sonucunda; ateş, rüzgar, bulutlar, su, toprak, ve taşların ortaya çıktığını söyleyerek bu sorunu çözmeye çalışmıştır.